Nguyên nhân gây bệnh zona là do virut Strogiloplas zonae xâm nhập hướng da và thần kinh ngoại biên. Một số biểu hiện hay gặp như viêm phổi, giang mai, sốt siêu vi, stress, suy giảm thần kinh, thị giác... Ngoài ra, triệu chứng lâm sàng của bệnh cũng khá nguy hiểm như sốt, lạnh trong người... khiến bệnh nhân không đi khám đúng chuyên khoa.
Sau giai đoạn lâm sàng khoảng nửa ngày hoặc một ngày thì xuất hiện biểu hiện ngoài da như sưng nhẹ, ửng đỏ thành từng mảng nhỏ, các mảng da này nằm dọc theo các dây thần kinh và nối thành từng dải dài trên cơ thể. Sau đó vài giờ, tại các vị trí mạng đỏ sẽ có nổi lên mụn nước, bọng nước như bị bỏng nhưng tập trung nhiều bọng nhỏ như chùm nho, dịch ban đầu trong sau chuyển thành đục, bọng nước vỡ ra gây vết loét nhỏ. Các vết loét này nếu không bị nặng thêm sẽ lành trong 2 tuần, và để lại sẹo lõm.
Một số bệnh zona thương gặp như zona ngực bụng, zona cổ vai, zona cánh tay, zona liên sườn, bẹn sinh dục, mặt, đầu.... hậu quả có thể gây ra như ù tai hoặc điếc, trường hợp nặng sẽ liệt cơ mặt khoảng 1/2, viêm giác mạc, đồng từ hoặc mù lòa.
Một số loại thuốc trị bệnh zona:
- Các loại thuốc kháng virus:
Acyclovir: trẻ em dưới 12 tuổi uống 20mg/kg cơ thể - 4 lần mỗi ngày. Trẻ em trên 12 tuổi uống 30mg/kg cơ thể. Những người bị mẫn cảm hoặc phụ nữ có thai, mới sinh dậy không được dùng thuốc.
Valacyclovir:có khả năng sản sinh các huyết thanh gấp 5 lần Acyclovir.
Famciclovir: có kết quả tốt hơn so với giả dược trong việc làm giảm thời gian bài xuất virut, hạn chế thời gian hình thành tổn thương mới và đẩy nhanh việc lành sẹo.
- Các loại thuốc giảm đau, hạ sốt:
Thuốc ức chế: dùng trong trường hợp bệnh nhân đau nhiều, thuốc sử dụng là amitriptylyn. Không dùng cho người bị nhồi máu cơ tim hoặc đang dùng thuốc ức chế monoamin. Một số trường hợp khác nên cân nhắc sử dụng như bệnh tim mạch, tăng nhãn áp, suy thân... Thuốc amitriptylyn có thể có một số tác dụng phụ như bí tiểu, rối loạn nhịp tim, hoa mắt chóng mặt, ù tai, nhức đầu, cảm giác buồn nôn, chán ăn, ở chua, tiêu chảy.
Thuốc giảm đau gây ức chế thần kinh như gababentin. Không nên sử dụng khi đang lái xe hoặc vận hành máy vì gây buồn ngủ. Phụ nữ có thai và cho con bú, trẻ em dưới 18 tuổi nên cân nhắc khi sử dụng. Tác dụng phụ: đầy hơi, buồn nôn, đau xương khớp, chán ăn, hồi hộp.
Thuốc bôi chăm sóc da tại chỗ: dung dịch castelani, xanhmetilen, eosin 2%… trong thời gian 3-5 ngày đầu. Kháng sinh dạng kem như foban bôi trong các ngày cuối để tổn thương chóng lành và liền sẹo.
Cách phòng bệnh Zona hiệu quả
Cách tốt nhất là phải được phát hiện và điều trị sớm nhất có thể. Điều trị bằng thuốc đúng liều đúng loại, đúng thời gian giữa các lần và đúng thời hạn dùng thuốc.
Tùy vào tình trạng bệnh cụ thể mà có thể kết hợp nhiều loại thuốc khác nhau để tăng hiệu quả.
Bệnh nhân cần nghỉ ngơi và nâng cao sức đề kháng là một chế độ không kém phần quan trọng trong điều trị, đòi hỏi bệnh nhân cần phải nghỉ ngơi tuyệt đối, vì vậy, khuyên bệnh nhân nên nằm viện là tốt nhất.
